Historia Szkoły Podstawowej

im. Tadeusza Kościuszki w Żmiącej

 

Szkoła Podstawowa w Żmiącej powstała w 1905 roku.

 

 Była to jednoklasowa szkoła publiczna. Następnie w latach 1913-18 działała w Żmiącej szkoła dwuklasowa, mieszcząca się w wynajętych izbach chłopskich: na Krzemkówce, u Firleja, u Chełmeckiego i u Dudka.

Początki rozwoju oświaty w Żmiącej są jednak dawniejsze i wiążą się z pobliskimi Ujanowicami.

Kiedy w 1914 roku wybuchła wojna, nauka w szkole została przerwana, ale tylko na rok. Do Żmiącej przybywało wielu nauczycieli, ale i sama wioska miała nauczycieli, którzy do dzisiaj tworzą jej bogatą historię. Szczególnie wymienić należy postać Zofii Oleksy, inicjatorki tajnego nauczania, wspaniałej nauczycielki i wychowawczyni młodego pokolenia Żmiącej, okolic oraz Nowego Sącza.

Od roku 1923 uczono się już w częściowo wykończonym budynku szkolnym. Należał on wtedy do najpiękniejszych i najobszerniejszych w powiecie.

Dalej dzieje szkoły w Żmiącej pisze historia II wojny światowej. Mimo wielu trudności nauka postępowała naprzód, i to nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych. Prowadzone tutaj tajne nauczanie otwiera  długi rozdział jej bohaterstwa, odwagi i poświęcenia dla wielu szczytnych celów. Warto wspomnieć, że pierwszą kierowniczką szkoły była p. Maria Bukowiec, potem w trudnych czasach wojennych szkołą kierowali państwo Lenartowiczowie. Przez kilka powojennych lat zwierzchnictwo sprawowała bardzo mile przez Żmiącan wspominana sądeczanka p. Janina Jeż, którą zastąpiła  Pani Anna Oleksy, siostra Zofii Oleksy. Od lat siedemdziesiątych szkole przewodziła Pani Halina Oleksy, a potem od roku 2001 –  aż do dziś Pani  Agata Greń.

W 1970 roku Kuratorium Okręgu Szkolnego dla województwa krakowskiego nadało Szkole Podstawowej imię Tadeusza Kościuszki, którego za swego patrona pedagodzy ze Żmiącej oraz społeczność wybrali dużo wcześniej.

W latach 1992 – 94 rozbudowano budynek szkolny, co znacznie poprawiło warunki nauczania.

Szkoła podstawowa, położona w małej górskiej miejscowości jest jedynym centrum jej kultury. Ludzie mieszkający tutaj utrzymują się głównie z prowadzenia gospodarstw rolnych, co wskazuje na trud życia codziennego. Tym bardziej więc postrzegają szkołę w swoim środowisku jako dobro. Szczególnie dało się to odczuć, gdy bronili szkoły przed możliwością jej rozwiązania kilka lat temu.

Rodzice czynnie współpracują ze szkołą na rzecz jej rozwoju. Ich dzieci są dobrymi i bardzo dobrymi uczniami, laureatami konkursów szkolnych, gminnych a nawet powiatowych i o szerszym zasięgu, członkami wielu kół zainteresowań, które działają w szkole.

Szkoła posiada własną – bardzo bogatą tradycję, ale również wpisuje się w piękną kulturę regionu. O te wartości wzbogacona została działalność dydaktyczna szkoły. Obok niezmiernie ważnych zadań wychowawczych, jakie stoją przed każdą szkołą, realizujemy misję, która pozwoli wychować nam naszych podopiecznych w nawiązaniu do tradycji ludowych, w miłości do ziemi rodzinnej, domu rodzinnego i kraju.

Na rok 2005 przypadła setna rocznica utworzenia szkoły, którą obchodziliśmy uroczyście razem z całą społecznością Żmiącej oraz w gronie tych, którzy tworzyli historię i dobry wizerunek szkoły. Pamiątką tych wszystkich doniosłych wydarzeń jest sztandar nadany szkole z okazji 100 – lecia Jej istnienia oraz tablica upamiętniająca wszystkich uczestników tajnego nauczania poświęcona

W latach 2019-2020 rozpoczęto budowę sali gimnastycznej i oddano ją do użytku. Dzisiaj stanowi ona spełnienie zamierzeń społeczności lokalnej.

W roku 2020 mieszkańcy wioski dumnie obchodzili Jubileusz 650 – lecia lokacji wsi Żmiąca. Pamiątkowa tablica z tego doniosłego wydarzenia znajduje się na ścianie budynku nowej Sali gimnastycznej.

Bowiem te dwa wydarzenia – oddanie Sali gimnastycznej dla szkoły oraz ważny Jubileusz wsi Żmiąca stanowią obecnie najważniejsze wydarzenia naszej społeczności.

 

 

 

mgr Agata Greń  

Dyrektor Szkoły Podstawowej w Żmiącej