Żmiąca leży na północny-wschód od Limanowej, w dorzeczu średniego biegu rzeki Łososiny, lewobrzeżnego dopływu Dunajca. Zajmuje ona zwartą dolinę potoku, który jest prawobrzeżnym dopływem Łososiny.

Najwcześniejsze wzmianki o wsi znajdują się w dokumentach starosądeckiego klasztoru Klarysek (1280) i w papieskim potwierdzeniu jego fundacji z roku 1283. Żmiąca należała do pierwotnego uposażenia tego klasztoru, ale prawdopodobnie była jeszcze wtedy całkowicie pokryta lasem. Pierwszym źródłem historycznym wspominającym o niej jest Liber beneficjorum Jana Długosza (tom II s. 244, tom III s. 352).

Za czasów Długosza w Żmiącej było pięciu gospodarzy (kmieci), oraz sołectwo posiadające karczmę i młyn. Dziesięcinę płacono wówczas biskupstwu krakowskiemu, natomiast dokument erekcyjny parafii ujanowickiej z roku 1526, nakazuje mieszkańcom Żmiącej składać daninę na rzecz plebana.

Pod koniec XVII wieku w Żmiącej było już 16 kmieci, 6 zagrodników, 11 chałupników i 15 komorników. Wszyscy oni odpowiednio do zamożności musieli świadczyć na rzecz probostwa ujanowickiego, oraz klasztoru starosądeckiego (dworu strzeszyckiego).

Po konfiskacie klasztoru starosądeckiego (w 1782 roku), Żmiąca wraz z całym kluczem strzeszycko-żbikowickim, przeszła na własność rządu austriackiego, tak zwanej ”Kamery”. W roku 1833 klucz strzeszycki nabył baron Maurycy Brunicki z Pisarzowej i do czasu zniesienia pańszczyzny (rok 1848), żmiącanie byli zmuszeni odrabiać ją dla dworu pisarzowskiego. Doznawali oni wielu udręk i ucisku od oficjalistów barona, dlatego też w czasie rabacji w 1846 roku, kilkunastu ludzi ze Żmiącej przyłączyło się do napadu na dwór w Mordarce. Ostatnią daninę dla probostwa, 27 gospodarzy ze Żmiącej przekazało w roku 1855.

W latach 1833-1900 przebywali w Żmiącej Żydzi (prawdopodobnie 2 rodziny), którzy prowadzili karczmę, piekarnię, trafikę a także sklep bławatny i skórny.

Istotnym elementem życia gospodarczego i krajobrazu wsi, były młyny wodne na Żmiąckim Potoku. W latach 1785-1956, wybudowano łącznie 25 młynów, w których oprócz urządzeń do różnorodnego mielenia zboża był folusz, stolarnia, tartak, a nawet agregaty prądotwórcze.

W roku 1855, staraniem Piotra Bukowca (z Kowalówki), wybudowano w Żmiącej pierwszą kaplicę, która po kilku rozbudowach stała się kościołem parafialnym. Od 1970 roku, Żmiąca jest samodzielną parafią pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Do roku 1905 młodzież ze Żmiącej uczęszczała do szkoły w Ujanowicach, a także w Jaworznej i Krosnej. Wtedy to postanowiono zorganizować własną szkołę, która przez 18 lat funkcjonowała w wynajętych domach. W roku 1923 nauka rozpoczęła się we własnym budynku, który wówczas należał do najpiękniejszych i najobszerniejszych w całym powiecie. Po rozbudowie w latach 90-tych XX wieku służy on do dziś.

W czasie II wojny światowej w Żmiącej (i okolicznych wsiach) przebywała grupa ukrywających się inteligentów z innych rejonów Polski. Ten fakt wykorzystała nauczycielka, Zofia Oleksy, organizując ośrodek tajnego nauczania. Łącznie na terenie parafii ujanowickiej na zajęcia uczęszczało około 125 uczniów. Wymiernym efektem narażania się okupantowi było 15 zdanych matur. W latach 1945-52, w oparciu o kadrę nauczycielską z okresu tajnego nauczania, istniało w Ujanowicach Samorządowe Gimnazjum Koedukacyjne, którym kierowała Zofia Oleksy. O innych przejawach aktywnego ruchu oporu w czasie okupacji i bezpośrednio po wojnie, świadczy kapliczka – pomnik AK na Cuprówce. W latach 80-tych XX wieku na osiedlu Michałkówka, powstał Jezuicki Ośrodek Wychowawczo – Rekreacyjny dla dzieci z domów dziecka.